XX. mendean Nafarroan, herri batzuetako ihauteriak galduz joan dira eta beste batzuk gogotik berrekuratuak Altsasu eta Iruñekoak adibide. urte askotan zehar Euskal Herria gobernatzen zuen indar katoliko arrotzen agindu eta jarrera inkisitorio arkaikoaren erruz suertatu zen ihauteri batzuen galera.
nahiz eta Euskal Herri osoan zehar ospatzen den jaia den, nafarroako iparraldeko herrietan oraindik ere badute antzineko ikutu eta ikuspuntu berezia. Ez naiz hasiko bakoitzaren nondik norakoa azaltzen, baina adibide gisara, hona hemen ihauteri ezagun batzuen azalpen laburra:
LANTZ:"miel Otxin" gaiztoa harrapatu nahian, herritik gora eta behera dabiltza bai igande bai astelehean herritik zehar. behin miel Otxin harrapatuta, frontoria eramaten dute eta bertan eskarmentu jasotzen du gizaseme ilunak. miel otxin-ez gain, beste pertsonai asko parte hartzen dute ihauterietan: Ziripot, txatxoak eta zaldikoak.
ARIZKUN: baztango herri honen ihauteri edo "iñaute"-ko pertsonai nagusia hartza da. hartza kate batez darama jabea baina zaila egiten zaio kontrolpean edukitzea animalia.
ITUREN ETA ZUBIETA: ezagunak egiten zaizkigu joaldunek egindako ibilaldia herri batetik bestera. hartza joaldunen aurrean doala, herri batetik bestera doaz hamiketakoa jaso eta gero
hemen dituzue artikuluaren (espainolez idatzia dago) eta wikipediak ihauteriei buruz dakarren artikuluen web helbideak: 1)"diario de Navarra": http://www.diariodenavarra.es/especiales/carnavales/index.asp?sec=indexnavarra 2)wikipedia: http://eu.wikipedia.org/wiki/Inauteri
No hay comentarios:
Publicar un comentario